به جای مانده ای از زندگی سلجوقیان در یک مجتمع مسکونی در شهر ری - لحظه عکاسی

به گزارش لحظه عکاسی، آثار سلجوقی در شهر ری

احتمالا مالک زمینی که در کوچه محبتی شهر ری برنامه ریزی برای ساخت 9 طبقه مسکونی را در اواخر آذر ماه شروع نموده و حتی فراخوان پیش فروش واحدهایش را نیز منتشر نموده بود، هیچ گاه فکر نمی کرد ساختن یک طبقه زیرزمین برایش چه دردسر هایی خواهد داشت. حدود دو ماه قبل، با اعلام خبر کشف دو خمره سفالی در حین فعالیت های عمرانی برای ساخت یک مجتمع مسکونی در میان بافت شهری شهرری، سازمان میراث فرهنگی آگاه شده و فعالیت این کارگاه را متوقف نمود. باستان شناسان به محل رفته و در پی مطالعات باستان شناسی خود، به سیستم آبرسانی، فاضلاب شهری و سنگ فرش های آثار سلجوقی در شهر ری رسیدند. این کاوش ها تا حدود یک هفته دیگر نیز ادامه خواهد داشت. کاوش هایی که هر روز به سازه های جدیدی در داخل بافت شهری ری می رسند. با خبرنگاران همراه شوید تا در خصوص آثار سلجوقی در شهر ری بیشتر بدانیم.

به نظر می رسد که آثار سلجوقی در شهر ری گویی تاریخ را در زیر ری قرار داده است به طوری که دیوارهای کارگاه کاوش این را نشان می دهند. کوزه ها، خمره ها و تکه سفال هایی که همچنان در لا به لای دیوارها به جای مانده است. تیم کاوش نه تنها حواسش به این لایه های باستانی است، که از سوی دیگر احتمال می دهد به واسطه سیل یا هر چیزی به این منطقه آورده شده باشند، بلکه هر روز آوار را از سازه هایی جدا می نماید که به مرور شکل می گیرند. محسن سعادتی، سرپرست کاوش باستان شناسی ری و کارشناس باستان شناسی شهر ری از کشف آثار جدیدی که در این فضای کوچک گفته و اضافه نمود: حتی از دو خمره ای که نخست کشف شدند، یافته هایی مانند سفال، شیشه و بیشتر خاک به دست آوردیم که بعد از صاف کردن، آنالیز کامل و مطالعه یافته ها و بازسازی خمره ها، اطلاعات به دست آمده، برای مطالعه درباره نوشتن مقالات و کتاب ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در مورد آثار سلجوقی در شهر ری وی با اشاره به کشف بقایای استخوان های جانوری در بخشی از این کاوش گفت: در بخشی از کاوش با فضایی رو به رو شدیم که احتمال می دهیم یک چاه باشد، حتی با بقایایی از خرده سفال و شیشه رو به رو شدیم و احتمال می دهیم آن بخش یک چاه باشد چون می دانیم در ری دوره سلجوقی یک زلزله بزرگ اتفاق افتاده و آثار زلزله نیز در این بخش مشهود است. او با بیان اینکه احتمال می دهیم استخوان های کشف شده مربوط به حیوان هایی مانند گاو یا سگ باشد ادامه داد: یافته های کشف شده دیگر سالم نبوده و ممکن است به صورت اتفاقی در این بخش قرار گرفته باشند، اما هنوز نتایج نهایی را نمی دانیم و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. سرپرست کاوش باستان شناسی ری در بافت شهری، بعلاوه درباره کشف سفال های سالم در این محوطه باستانی اظهار کرد: علاوه بر دو خمره بزرگ، پی سوز، چند کوزه و گلدان پیدا شده است که بیشتر آثار به علت فشار شکسته اما قابل بازسازی هستند. تعداد زیادی درپوش و شیشه نیز به دست آمده اند. حتی چند مهره تزئینی به دست آمد که هنوز جنس سنگ ان ها شناسایی نشده است.

در مورد آثار سلجوقی در شهر ری، وی در بخشی از صحبت هایش به شایعات مطرح شده درباره محتویات دو کوزه بزرگ در این محوطه اشاره کرده و گفت: با وجود این که بعضی عنوان کرده بودند که در این محوطه سکه پیدا شده، اما ما اعلام می کنیم تا به امروز هیچ سکه ای در این محوطه تاریخی کشف نشده است. سعادتی در شرح شرایط خمره های به دست امده که تنها شانس این محوطه تاریخی بوده اند، اظهار نمود: یکی از خمره هایی که پیدا شده شکسته و خمره دیگر با اندود سفید پوشیده شده است، چون ترک بزرگی داشت که احتیاج به مراقبت داشت، به همین علت اطراف آن را با گچ و پلاستیک بسته نگاه داشتند. وی تاکید نمود: در خاتمه کار کاوش، آثار به دست آمده به پایگاه میراث فرهنگی شهرری انتقال داده شده تا بازسازی شوند و تا زمانی که یک موزه در شهرری راه اندازی شود در آنجا نگهداری خواهد شد. با توجه به آنکه کاوش را لایه لایه انجام دادیم متوجه شدیم این خمره ها در کف دفن شده اند. این باستان شناس با اشاره به سازه های معماری کشف شده در این بخش از شهر ری گفت: در طول کاوش ها سازه هایی از معماری کشف شد که احتمال داده می شود متعلق به یک حمام از دوره سلجوقی باشد. در عین حال تعداد زیادی شیشه های خرد شده رنگی نیز پیدا شده است.

در مورد آثار سلجوقی در شهر ری او بعلاوه درباره علت ارتباط این محوطه به دوره سلجوقی، به وجود دو نوع تاریخ گذاری، نسبی و مطلق اشاره کرده و می گوید: با توجه به پلان کشف شده و نوع معماری، سفال ها و شیشه های کشف شده احتمال می دهیم این محوطه به دوره سلجوقی برسد، اما با توجه به آنکه هنوز آزمایش های لازم روی داده ها انجام نشده است نمی توان تاریخ دقیق را به صورت قطعی اظهار داشت. این باستان شناس با بیان اینکه حدود یک هفته دیگر کار کاوش در این محوطه خاتمه می یابد، ادامه داد: با توجه به آنکه اندازه یافته ها از سفال و آثار بسیار زیاد است بعد از خاتمه کاوش احتیاج است تا حدود 3 ماه روی داده ها تحقیق و آنالیز شود. از آنجایی که باستان شناسی یک فعالیت نامشخص است نمی توانیم بگوییم که ممکن است در ادامه کاوش ها با چه چیزهایی روبرو شویم. این باستان شناس نیز نسبت به منع ایجاد گودبرداری بیش از دو متر در شهرری تاکید نموده و گفت: آنچه که در این منطقه کشف می شود در پهنه بندی نقشه های ری جانمایی شده و اگر در آینده بخواهند در اطراف این منطقه بیش از دو متر گودبرداری نمایند، باید از میراث فرهنگی استعلام شود، چون احتمال کشف و پیدا شدن آثار دیگر نیز وجود دارد.

در مورد آثار سلجوقی در شهر ری سعادتی با بیان اینکه در هر نقطه از شهر ری که گودبرداری شود به یک بنا یا اثر تاریخی برخورد خواهیم کرد ادامه داد: اگر به دیواره هایی که اکنون در بخشی از این بنا همچنان دیده می شود نگاه کنیم شاهد آن خواهیم بود که معماری در زیر خانه های اطراف هم هنوز ادامه دارد. او با اشاره به اینکه با خاتمه کار کاوش، به اداره کل میراث فرهنگی تهران اطلاع داده می شود که کار کاوش در این محوطه به خاتمه رسیده است، بیان نمود: برای ادامه کار و شرایط آینده این محوطه، معاونت میراث فرهنگی باید اعلام نظر کند، هر چند البته برای انجام کاوش ها با مالک خصوصی این منطقه به تعامل رسیده ایم. وی معتقد است با توجه به آنکه آثار شاخصی در این محوطه کشف نشده، احتیاجی برای تبدیل این بخش به سایت موزه نیست، بلکه می توان یک سایت مجازی و نقشه سه بعدی از آن تهیه کرد.

محسن شیخ الاسلامی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران که پیش از این تجربه چنین اتفاقی را در تهران و بازار حضرتی داشته در این زمینه اظهار کرد: در حال حاضر و تا زمانی که مطمئن نباشیم کار کاوش و مطالعه در این محوطه تاریخی به خاتمه نرسیده، نمی توانیم در این زمینه صحبت کنیم، بر اساس نتایج کاوش در این زمینه اظهار نظر می کنیم. اما در حال حاضر و تا خاتمه کامل آنالیز های مطالعات باستان شناسی امکان ادامه کار مالک در این محوطه تاریخی وجود ندارد.