آیا اپلیکیشن ها در بهبود مسواک زدن بچه ها مؤثرند؟ - لحظه عکاسی

به گزارش لحظه عکاسی، امروزه صحبت های زیادی در مورد تأثیر شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن ها در بهبود اوضاع سلامتی بیماری های مزمن مطرح است. اما آیا این موارد در بهبود شرایط مواردی مثل مسواک زدن بچه ها و نوجوانان نیز مؤثرند؟

به گزارش لحظه عکاسی، امروزه پوسیدگی دندان به عنوان شایع ترین بیماری غیرواگیر و قابل پیشگیری که بخش عظیمی از جمعیت را در طول زندگی مبتلا می نماید، شناخته می گردد. پیشگیری از پوسیدگی دندان به وسیله استفاده از فلوراید، رعایت رژیم غذایی و از همه مهم تر دو بار مسواک زدن در طول روز امکان پذیر است. این موارد به طور عمده به سبک زندگی افراد مربوط می گردد. سبک زندگی افراد از دوران کودکی و نوجوانی و با توجه به آموزش ها و تبادلات افراد با محیط اطراف شکل می گیرد.

بنا بر گفته محققان، امروزه با توجه به پیشرفت و سهولت دسترسی به فناوری، مداخلات تغییر رفتار را می توان با استفاده از تلفن های هوشمند، رایانه های قابل حمل، رایانه های رومیزی، اینترنت، فناوری های پوشیدنی و تلویزیون ارائه داد. با ظهور اینترنت و دسترسی آسان به آن به وسیله تلفن های هوشمند و بعلاوه استفاده روزمره بچه ها و نوجوانان یا والدین آن ها از این فناوری، فرصتی جهت ارتقای آموزش بهداشت دهان و دندان به روش دیجیتال فراهم شده است. اما در این زمینه اگرچه مقالات علمی متعددی منتشر شده اند، ولی تا به امروز این مقالات به صورت یک جا و نظام مند مرور نشده و به تأییدی جامع منجر نشده اند. لذا در این خصوص احتیاج پژوهشی واضحی احساس می شده است.

برای پرکردن این خلأ پژوهشی و آنالیز این که آیا شبکه های اجتماعی مجازی و اپلیکیشن ها واقعاً بر تکرار مسواک زدن بچه ها و نوجوانان مؤثرند یا خیر، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد تحقیقی را به انجام رسانده اند.

در این مرور پژوهشی نظام مند، محققان اطلاعات مورد احتیاج خود را با جستجوی دقیق در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Cochrane Library، Scopus، Web of Science و Embase فراهم نموده و مورد تجزیه وتحلیل قرار داده اند.

نتیجه این آنالیز ها نشان داده است که استفاده از اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی مجازی در تکرار مسواک زدن روزانه بچه ها و نوجوانان، چندان مؤثر تلقی نمی گردد و در حال حاضر قابل تأیید دقیق نیست. هرچند تعداد مقالات در این مقوله بسیار اندک و یافته ها ضد و نقیض بوده و همچنان به مطالعات بیشتری احتیاج است.

در این خصوص، فریبا لاجوردی طرقبه، دندانپزشک و محقق مشهدی و دیگر همکارش از گروه دندانپزشکی بچه ها دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گویند: تحقیقات در خصوص مداخلات مبتنی بر اینترنت در مراحل ابتدایی قرار گرفته است و هنوز چهارچوبی جهت هدایت در طراحی مطالعات ارائه نشده است. همان طور که در مقالات ورودی به پژوهش ما مشاهده شد محدودیت هایی در طراحی چنین مطالعاتی وجود دارد. اما آنچه معین است لزوم استفاده از تئوری های تغییر رفتار در این نوع مداخلات و طراحی اپلیکیشن و یا شبکه اجتماعی است که تعامل بیشتری با کاربر برقرار نمایند.

آن ها می افزایند: جمع آوری داده ها به گونه ای که کمترین سوگیری در آن رخ دهد، چالشی دیگر در خصوص ارزیابی رفتار تکرار مسواک زدن است. این در حالی است که اثر مثبت استفاده از اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی در ارتقای خودمراقبتی در افراد دارای بیماری های مزمن نظیر دیابت به اثبات رسیده است

این نتایج حاکی از آن هستند که در حال حاضر و با این اندازه از تحقیقات صورت گرفته، نمی توان بر اثرگذاری مثبت اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی بر بهبود شرایط مسواک زدن بچه ها و نوجوانان صحه گذاشت.

این یافته ها را مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد منتشر نموده است. این مجله در زمینه علوم دندانپزشکی و در راستای پژوهش و اطلاع رسانی به صورت فصل نامه منتشر می گردد.