کتاب نان شب یا قرص سرددرد نیست که به دردی بخورد - لحظه عکاسی

به گزارش لحظه عکاسی، هانیه یاسری در گفت وگو با خبرنگاران؛ درباره موضوع و مباحث مطرح در تازه ترین اثر ترجمه ای اش با عنوان شان کانری در قامت یک مرد نوشته کریستوفر بری که از سوی نشر آفتابکاران به چاپ رسیده است، شرح داد: این کتاب زندگی نامه ای موجز، جامع، تحلیلی و شاید بتوان گفت انتقادی از این هنرپیشه پُراهمیت تاریخ سینماست. حیات یک مرد بزرگ را در بطن تاریخ، حوادث روز و زدوبندهای سینما می کاود. نه نگاهی ستایشگرانه دارد و نه مخرب. عینیت گرا، مستند و منصفانه است.

بعضی معتقدند سینمای انگلستان در دهه 60 با فیلم های جیمز باند -با بازی شان کانری- جان دوباره گرفت. این مترجم دراین باره می گوید: به نظر می رسد که در واقع هنر سینما با وجود وی جان تازه ای گرفته است. درست است که او افتخار دنیای بریتانیایی ست، اما برترین امکانات هالیوود، متخصصان هالیوودی و هالیوود آن دوره، همه در اختیار او بودند. کانری از معدود هنرپیشه هایی است که هرگز نمی توان او را نادیده گرفت. آثارش مثل دایرةالمعارفی ست از ژانرها و مضامین مختلف که انگار این مرد بزرگ چکیده مطلب را با جامعیت، فصاحت هنری و طراوتی خیره نماینده- حتی پس از گذشت چند دهه- راجع به آن مضامین بیان نموده است.

یاسری در پاسخ به این پرسش که شان کانری در دوران فعالیت هایش و پس از آن ، علاوه بر آنکه بازیگری حرفه ای و پرفروش بود، به عنوان شخصیتی دوست داشتنی و جنگجو مطرح بود تا جایی که بعضی از هوادارانش از شیوه رفتار و حرکات او الگوبرداری می کردند. بری در این کتاب تا چه مقدار به زندگی خصوصی و اطلاعاتی که مخاطبان کمتر از آن باخبر بودند پرداخته است؟، اظهار کرد: نکته ای که شما خوب متوجه شده اید این است که کانری، خواه در حرکات و سکناتش، خواه در فصاحت بیان هنری و فکری اش همواره یک بریتانیایی شاخص بود. کانری هنرپیشه ای بود که از گریم و کت و شلوار و کروات و پیراهن و کفش خاص طراحی شده برای هنرپیشه، صدها قدم و بلکه کیلومترها جلوتر و فراتر می رفت. کانری از هنرپیشه های مورد علاقه مرحوم پدرم بود و من در کودکی که اولین بار یکی از فیلم های کانری را دیدم از شباهت بعضی رفتار و حرکاتش با پدرم شگفت زده شدم. شان کانری قدر و معیار مردانگی بود اما در خصوص صفت جنگجو، من تصور می کنم موفقیت وی در بدنسازی و ورزش در جوانی قطعا نقش معین نماینده ای در پرتحرک بودن و پرطراوت بودن و پرجاذبه بودن و جامعیت بازیگری و شخصیت او داشته است. اما صفت جنگجو برای این مرد متفکر کمی دور از انصاف است. در این کتاب به زندگی خصوصی اش به صورت عامه پسند و صرفا برای جلب مخاطب پرداخته نشده است. اگرچه خواننده باهوش مطالبی که بخواهد را درمی یابد و جواب پرسش ها و کنجکاوی هایش را می گیرد.

وی با اشاره به تجربه سال ها فعالیت کریستوفر بری در حوزه نقد سینمایی، تحلیل و ارزیابی او از جایگاه شان کانری در تئاتر و سینمای انگستان، گفت: کانری تجربه گسترده ای در تئاتر انگلستان داشته و متون مهمی را بر صحنه تئاترهای بریتانیا اجرا نموده است. به نظر من هم زندگی نامه بری و هم کارنامه شان کانری این درس را به ما می دهد که کارهای بزرگ و پر از جزییات فراوان انجام دهیم و سریع از آنها بگذریم تا کارنامه بسیار پربارتری برای خود ایجاد کنیم. از این جهت این دو به هم شبیه اند.

یاسری درباره مراحل ترجمه و انتشار این اثر شرح داد: با مدیر محترم انتشارات آفتابکاران به صورت لفظی قرارداد بسته بودیم و قرار شده بود کتاب را سه ماهه ترجمه کنم اما نتوانستم ترجمه را به موعد برسانم. آقای احمد تهوری لطف کردند و فرصت بیشتری به من دادند. خوشبختانه الان بسیاری از آثار کانری در شبکه اینترنت موجود است که بازبینی و تطبیق این فیلم ها با متن هم زمان بُرد. قبلا فیلم هایش را به زبان اصلی دیده بودم، اما گاهی به خاطر ترجمه یک جمله، ناچار بودم نسخه دوبله شده فارسی را در اینترنت و جاهای دیگر پیدا کنم و ببینم و نقدهای مفصل را بخوانم.

این مترجم درباره معیارهایش در انتخاب آثار برای ترجمه، بیان نمود: مترجمان فارسی طی دهه ها آثار بسیاری را به زبان مادری ما ترجمه نموده اند، طوری که گاه غیرفارسی زبان ها از اینکه ما کتابی را به زبان خود خوانده باشیم متعجب می شوند. اما بسیاری از آثار، از نقد ادبی گرفته تا فلسفه و کتاب کودک متاسفانه به وسیله ناشرین ما با این توجیهات کلیشه ای که بازار ندارد، به درد فارسی زبان ها نمی خورد یا چرا می خواهی این را ترجمه کنی؟ چه لزومی دارد؟ رد می گردد. کتاب نان شب یا قرص سرددرد و دل درد نیست که به دردی بخورد. بازار کتاب باید مثل هر بازار دیگری تنوع خود را داشته باشد و کتاب های ریز و درشت در آن در دسترس باشند. من نمی دانم کتابی که نه نویسنده اش معرفی شده و نه هنوز ترجمه شده با چه توجیهی از صحنه نشر کنار گذاشته می گردد. من لیستی طولانی برای ترجمه کتاب داشتم که متاسفانه در همان چند سال اولی که از چاپ اولین کتابم گذشت، دورش انداختم. امیدوارم برای نسل بعد از ما اوضاع بهتر گردد.

وی اضافه کرد: شاید کتابی که مشابه کتاب بری باشد، تا قبل از این کتاب، کتاب ضدخاطرات آندره مالرو است که درست یا نادرست می گفتند تلفیقی از زندگی نامه و تاریخ هنر و سیاست و اینهاست. یک نکته جالب در خصوص کتاب کریستوفر بری این است که هم تاریخ هنر است، هم تاریخ هالیوود و هم زندگی نامه و هم به تعبیری؛ تطور جستجوگری تفکر بریتانیایی.

یاسری در سرانجام درباره سابقه فعالیت هایتان در حوزه ترجمه اظهار کرد: حدود ده سال پیش، اولین کتابم؛ مرلو-پونتی، ستایشگر فلسفه به وسیله انتشارات ققنوس چاپ شد و جایزه کتاب فصل را برد. انگیزه ام از ترجمه اش این بود که دوستانی که فرانسه می دانند، اصل کتاب های مرلو-پونتی را به فارسی ترجمه نمایند. دو کتاب آموزش زبان آلمانی به یاری انگلیسی و موسیقی برای بچه ها را هم با سرمایه خودم چاپ کردم که به دلیل بی کفایتی گرافیست ناظر چاپ و اینکه در پخش کتاب نفوذ نداشتم، بعد از چند سال مجبور شدم بیشترشان را به عنوان کاغذ خمیر شده بفروشم. چند کتاب دیگر هم در حوزه کودک ترجمه و با همکاری چند ناشر تازه کار در مشهد چاپ کردم که کاش همکاری نمی کردم. البته نوشته هایی تالیفی هم به انگلیسی داشته ام که بعضی از آنها به چاپ رسیده و انتشار یافته اند.

درباره کتاب:

در بخشی از کتاب می خوانیم:

جیمز باند کانری، که آن قدر وطن پرست بود که خودش خنده اش می گرفت، هیچ پیوندی با مفاهیمی مثل تاریخ و سنت نداشت، اما صرفا با مصرف زدگی خودبزرگ بینانه فاحشی عجین بود که شاخصه اصلی دهه ای بود که او را خلق نموده بود. تاثرناپذیری جیمز باند- وقی به جزئیات نقشه دکتر نو پی می برد نه می خندد نه می گرید، بلکه فقط از آنچه او همان رویای قدیمی: سلطه بر دنیا می خواند بیزار می گردد- با بیمناکی عامه مردم بریتانیا نسبت به چپاولگری توسعه طلبانه مابعد سونزی همسو بود...

کتاب شان کانری در قامت یک مرد نوشته کریستوفر بری، در 468 صفحه، با شمارگان 300 نسخه، به قیمت 135 هزار تومان، در قطع رقعی، جلد شومیز، با ترجمه هانیه یاسری و از سوی نشر آفتابکاران راهی بازار کتاب شد.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران